Cronus, hay còn được gọi là Kronos (tiếng Hy Lạp cổ đại: Κρόνoς, Kronos), là vua của các Titan và là cha của thế hệ đầu tiên của các vị thần trên đỉnh Olympus gồm Hestia, Demeter, Hera, Hades, Poseidon và Zeus. Ông cũng là cha của nhân mã Chiron, người thầy thông thái của nhiều vị anh hùng Hy Lạp nổi tiếng. Cronus là chúa tể vũ trụ trong thời kỳ thống trị của mình, được biết đến với tên gọi Kỷ nguyên Vàng (Golden Age). Ông là vị thần Titan đại diện cho Thời gian, Mùa màng, Định mệnh, Công lý và cả Tội lỗi. Trong thần thoại La Mã, ông được gọi là Saturn.
Cronus | |
Đại diện cho | Thời gian, Mùa màng, Định mệnh và Công lý |
Vợ | Rhea |
Biểu tượng | Lưỡi liềm, lưỡi hái |
Gia đình |
Anh chị em: Titan: Okeanos, Hyperion, Koios, Krios, Iapetos, Mnemosyne, Phoibe, Tethys, Themis, Theia và Rhea Hekatonkheires (Sinh vật trăm tay): Kottos, Gyes và Briareos Kyklopes cổ đại: Brontês, Steropês và Argês Con cái: Zeus, Hera, Poseidon, Hades, Hestia, Demeter và Khiron |
Thần thoại
Tuổi thơ
Đất mẹ Gaia và thần Bầu trời Uranus có với nhau 3 giống loài con cái gồm Hekatonkheires (sinh vật khổng lồ có trăm tay và năm mươi cái đầu), Elder Cyclopes (Cyclopes cổ đại) và các Titan. Trong đó, Cronus là Titan nhỏ tuổi nhất. Tuy nhiên, Uranus lại ghét những đứa con dị dạng, xấu xí của mình. Ông đã nhốt Hekatonkheires và Elder Cyclopes sâu trong lòng đất, khiến Gaia phải chịu đựng nỗi đau và sự bất mãn vô cùng lớn.
Cuộc chiến với Uranus
Để trả thù cho hành động tàn nhẫn của Uranus, Gaia tạo ra một chiếc lưỡi liềm từ thứ kim loại mạnh mẽ nhất. Bà tập hợp những đứa con còn lại là các Titan, khuyến khích họ cầm lấy lưỡi liềm để đứng lên giành quyền cai trị vũ trụ và giải thoát cho các anh em. Tuy nhiên, các Titan vô cùng sợ thế lực của cha nên đã từ chối. Chỉ có duy nhất Cronus xung phong. Ông cầm lưỡi liềm lên và thuyết phục các anh trai lớn tuổi (Hyperion, Koios, Krios và Iapetos) giúp anh phục kích cha mình. Vị Titan lớn tuổi nhất, Okeanos, đã từ chối tham gia. Khi Uranus xuống trần gian nhằm thân mật với Gaia, bốn người họ tấn công bất ngờ, giữ chặt cơ thể ông. Cronus chém một nhát cắt đứt bộ phận sinh dục của Uranus, rồi ném nó xuống biển, như một lời sỉ nhục đối với Okeanos vì thái độ hèn nhát. Máu của Uranus loang lỗ khắp mặt đất, từ đó sinh ra các Gigantes (Các người khổng lồ) và Erinyes (Furies – các nữ thần báo thù). Nơi Cronus ném bộ phận sinh dục của Uranus hình thành lớp bọt biển lớn và nữ thần tình yêu Aphrodite từ từ bước ra. Sau trận chiến, Gaia đã lấy một người chồng mới, thần Biển cả Pontus, và sau này là thần Địa ngục Tartarus (cả hai đều là Protogenoi – thần nguyên thủy). Còn Cronus trở thành vị vua mới cai trị vũ trụ.
Kỷ nguyên Vàng
Cronus kết hôn với chị gái, Titan Rhea và có sáu đứa con gồm Hestia, Demeter, Hera, Hades, Poseidon, và Zeus. Nhớ đến lời nói cuối cùng của cha mình rằng sẽ có một đứa con lật đổ ông như ông đã từng làm, Cronus liền nuốt những đứa con ngay sau khi chúng vừa được sinh ra. Tuy nhiên, khi Rhea mang thai đứa con thứ sáu, Zeus, bà đã nghe lời khuyên từ Đất mẹ Gaia, đi đến một hang động trên núi Ida ở Crete và sinh con trong âm thầm. Rhea sau đó lấy một hòn đá bọc trong một chiếc chăn (do Gaia đưa) và đưa cho Cronus, để Cronus tưởng nhầm con mình mà nuốt vào. Lo sợ Cronus sẽ nghe thấy tiếng khóc của Zeus mà sinh nghi, Rhea đã sai các Nymphs (nữ thần nhỏ) ca hát nhảy múa nhằm tạo ra tiếng ồn lớn. Bà cũng đã gửi một con dê tên là Amaltheia và một số nymphs khác đến chăm sóc Zeus ở đảo Crete và họ đã nuôi cậu sâu trong một hang động.
Khi Zeus trưởng thành và trở nên mạnh mẽ, ông tự tin mình đủ sức mạnh để chiến đấu với Cronus. Tuy nhiên, vì còn thiếu những chiến lược khôn ngoan, Zeus kết hôn với Metis, nữ thần của sự thận trọng. Zeus có một cơ hội tiếp cận Cronus trong vai trò là người phục vụ rượu trên thiên đàng. Ông đã đưa cho Cronus một hỗn hợp gồm mù tạt và rượu (một số nguồn nói là nectar – thức uống của thần). Cronus nghĩ rằng thứ nước này sẽ giúp ông ta trở nên mạnh mẽ hơn, nhưng thay vào đó, ông ta nôn sạch các con của mình.
Titanomachy và hình phạt của Cronus
Tức giận vì cha mình ăn thịt con cái, các vị thần sau khi được giải thoát đã tuyên chiến với ông. Ba vị thần mạnh mẽ nhất gồm Zeus, Poseidon, và Hades, đã xuống vực thẳm Tartarus và giải phóng các bác của mình, Elder Cyclopes và Hekatonkheires. Để tỏ lòng biết ơn, những sinh vật này đã liên minh với các vị thần và rèn nhiều vũ khí mạnh mẽ. Các Elder Cyclopes rèn cho Zeus lưỡi thiên lôi, cho Poseidon cây đinh ba và Hades mũ tàng hình. Những món vật này sau đó đã trở thành biểu tượng tiêu biểu của chính ba vị thần.
Trong suốt mười năm dài ròng rã, các vị thần đã đánh trả ác liệt, dần dần chiếm lấy lãnh thổ của các Titan và đẩy họ rút về Núi Othrys. Ở trận chiến quyết định, các Hekatonkheires ném đá phá hủy cung điện của Cronus trên Núi Othrys, còn Zeus sử dụng lưỡi thiên lôi chẻ mất đỉnh núi Othrys, lật đổ ngai vàng của Cronus. Zeus đã lấy chính lưỡi hái của Cronus xé xác ông thành từng mảnh. Những mảnh vụn cơ thể sau đó bị ném vào Tartarus tối tăm, nơi giam cầm các Titan đã ủng hộ Cronus. Titan Atlas bị kết án phải mang vác bầu trời suốt quãng đời còn lại.
Ngoại hình
Cronus đôi lúc được miêu tả là một người đàn ông cao lớn, cường tráng có tóc và râu đen hoặc xám, khuôn mặt cân đối và mặc trang phục đơn giản. Ngoài ra, ông cũng có thể được khắc họa dưới hình ảnh một ông lão gầy gò với tóc và râu xám mỏng manh, mang vẻ mặt độc ác.
Sức mạnh và khả năng
Cronus là một vị thần Titan vô cùng quyền lực, là Vua của các Titan cai quản Bầu trời, sau này bị con trai Zeus phế truất.
- Điều khiển thực vật.
- Điều khiển thời gian, tuổi tác.
- Điều khiển mùa màng.
- Điều khiển vật thể bằng tâm trí gồm dịch chuyển và dịch chuyển vật thể tức thời.
- Điều khiển thời tiết, bão tố.
- Quản lý sinh lý Titan, như kích cỡ, chiều cao.
- Hiện thân của mùa màng và Kỷ nguyên Vàng.
- Tăng kích thước, gia tăng sức mạnh.
- Biến hình.
- Bất tử.
- Tái tạo nhanh.
- Tiêu thụ và lưu trữ năng lượng thần thánh,
- Nâng cao sức hấp dẫn.
- Quyền thống trị thiên đàng.
Saturnalia
Saturnalia là lễ hội được đặt theo tên La Mã của thần Cronus (Saturn) ở Rome cổ đại. Đây là một trong những lễ hội quan trọng nhất trong lịch sử La Mã, diễn ra vào cuối tháng 12, thường kéo dài từ ngày 17 đến ngày 23. Lễ hội nhằm vinh danh thần Saturn – thần của mùa màng và nông nghiệp. Các hoạt động bao gồm ăn uống, vui chơi và hoán đổi vai trò xã hội. Những người nô lệ được phép tham gia tiệc tùng cùng chủ nhân của họ.
Người cai trị hòn đảo Phước Lành
Trong một số câu chuyện thần thoại, sau khi Zeus và những vị thần Olympus đánh bại các Titan, Kronos có một số phận hạnh phúc hơn. Đó là trở thành vị Vua của hòn đảo Phước Lành. Trong một huyền thoại La Mã, sau khi bị đày khỏi đỉnh Olympus, ông trở thành Vua của Latium và đã dạy dân chúng ở đây nông nghiệp, cũng như mang đến nhiều phúc lợi cho nền văn minh.
Cha mẹ
- Gaia (mẹ)
- Uranus (cha)
Vợ và tình nhân
- Rhea (chị gái và là vợ)
- Philyra (tình nhân)
Con cái
- Hestia (với Rhea)
- Demeter (với Rhea)
- Hera (với Rhea)
- Hades (với Rhea)
- Poseidon (với Rhea)
- Zeus (với Rhea)
- Chiron (với Philyra)
Anh chị em
- Arges (anh)
- Briareos (anh)
- Brontes (anh)
- Gyes (anh)
- Hyperion (anh)
- Iapetus (anh)
- Koios (anh)
- Kottos (anh)
- Krios (anh)
- Mnemosyne (chị)
- Okeanos (anh)
- Phoebe (chị)
- Rhea (chị)
- Steropes (anh)
- Tethys (chị)
- Theia (chị)
- Themis (chị)